Tο ταπεινό τσάι του βουνού κερδίζει το ενδιαφέρον των επιστημόνων και το δικό μας χάρη στις μοναδικές ευεργετικές του ιδιότητες.

Αν και είναι γνωστό εδώ και αιώνες ως αφέψημα, δεν ήταν ποτέ στη μόδα, δεν μπήκε στα αγγλικά σαλόνια και δεν σερβιρίστηκε ως κέρασμα, ούτε συνοδεύτηκε με κέικ ή μπισκότα όπως το κλασικό τσάι. Το προτιμούσαν οι γιαγιάδες και οι παππούδες μας όχι ως ρόφημα απόλαυσης, αλλά ως φάρμακο, καθώς ένιωθαν τις καταπραϋντικές ιδιότητες που είχε στον οργανισμό τους. Τα τελευταία όμως χρόνια αυτό αποδεικνύεται και επιστημονικά, καθώς μπαίνει στα εργαστήρια και γίνεται αντικείμενο μελέτης των επιστημόνων.

Για την ιστορία
Το «τσάι του βουνού» προέρχεται από το φυτό Sideritis spp ή αλλιώς σιδερίτης του Διοσκουρίδη, το οποίο λέγεται ότι πήρε το όνομά του από την ελληνική λέξη «σίδηρος» χάρη στην επουλωτική δράση του φυτού έναντι πληγών που προκαλούνταν από σιδερένια όπλα. Στην Κρήτη είναι γνωστό και ως «μαλοτίρα», ονομασία που προέρχεται κατά την επικρατέστερη εκδοχή από τις ιταλικές λέξεις «male» (αρρώστια) και «tirare» (σύρω), επειδή στην ενετοκρατούμενη Κρήτη το θεωρούσαν πανάκεια για τα κρυολογήματα και τις παθήσεις του αναπνευστικού.

Τα είδη του
Φυτρώνει σε βραχώδεις θέσεις σε μεγάλα υψόμετρα. Το γένος σιδερίτης περιλαμβάνει πληθώρα φυτικών ειδών (περισσότερα από 150 είδη), τα οποία έχουν συνήθως κίτρινα μικρά άνθη. Το μεγαλύτερο όμως μέρος των φυτών που καταναλώνονται προέρχεται από αυτοφυείς πληθυσμούς που κινδυνεύουν με εξαφάνιση. Η Ελλάδα και η Ισπανία είναι οι χώρες με τη μεγαλύτερη κατανάλωση τσαγιού του βουνού. Στα βουνά της Ελλάδας αυτοφύονται περίπου 17 είδη, τα πιο γνωστά από τα οποία είναι τα εξής: Sideritis athoa (τσάι βλάχικο-Άγιο Όρος), Sideritis clandestina (Ταΰγετος, Χελμός), Sideritis scardica (τσάι του Ολύμπου), Sideritis raeseri (τσάι του Παρνασσού), Sideritis syriaca (μαλοτίρα Κρήτης) και Sideritis euboea (τσάι της Εύβοιας).

Από την παράδοση στο εργαστήριο
Παραδοσιακά στην Ελλάδα το τσάι του βουνού προτιμάται πολύ για τις ευεργετικές του επιδράσεις στα κρυολογήματα και τις φλεγμονές του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, καθώς και για την καταπολέμηση της δυσπεψίας και των γαστρεντερικών διαταραχών, ενώ θεωρείται και αντισπασμωδικό, αναλγητικό και επουλωτικό. Οι παραδοσιακές του όμως αυτές χρήσεις επιβεβαιώνονται και επιστημονικά. Το τσάι του βουνού μπαίνει στο μικροσκόπιο των ερευνητών και μελετάται για τις επιδράσεις που αυτό έχει στην υγεία μας.

Τι έδειξαν οι αναλύσεις
Ένας συνεχώς αυξανόμενος αριθμός εργαστηριακών μελετών προσδιορίζει τα συστατικά του και εστιάζει στην επίδραση που αυτά μπορεί να έχουν στον ανθρώπινο οργανισμό. Έχει διαπιστωθεί ότι το τσάι του βουνού περιέχει πληθώρα συστατικών, με κυριότερα τα φλαβονοειδή, τα διτερπένια, τα φαινυλοπροπάνια, τα ιριδοειδή και τα μονοτερπένια. Πολλές σύγχρονες έρευνες μάλιστα επιβεβαιώνουν την αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδη, αντιμικροβιακή και αναλγητική δράση αυτών των ουσιών. Πιο συγκεκριμένα:

• Μελέτες μιας ερευνητικής ομάδας από τα Πανεπιστήμια Πατρών και Ιωαννίνων που εξέτασε τη σύσταση του αφεψήματος του είδους Sideritis clandestina έδειξαν ότι έχει αντιφλεγμονώδεις, αντιοξειδωτικές και αγχολυτικές δράσεις. Οι αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές του ιδιότητες οφείλονται στους διαφορετικούς γλυκοζίτες της απιγενίνης, που περιέχονται σε αυτό σε μεγάλο ποσοστό. Σε πειράματα που έγιναν σε ποντίκια διαπιστώθηκε ότι ενισχύθηκε η αντιοξειδωτική άμυνα περιοχών του εγκεφάλου όσων κατανάλωναν επί 6 εβδομάδες αφέψημα από τσάι του βουνού. Επιπλέον, φάνηκε ότι καταπολεμά και το άγχος. Έχει, δηλαδή, αγχολυτική δράση, χωρίς μάλιστα τις παρενέργειες που παρατηρούνται συνήθως σε άλλα αγχολυτικά που παίρνουμε από φυτικά είδη.
• Το αιθέριο έλαιο του τσαγιού του βουνού και ιδιαίτερα αυτό της μαλοτίρας είναι ιδιαίτερα δραστικό αντιμικροβιακό, λόγω της περιεκτικότητάς του σε καρβακρόλη.
• Σύμφωνα με μία μελέτη του Πανεπιστημίου Αθηνών, τα εκχυλίσματα των Sideritis euboea και Sideritis clandestina μπορούν να συνεισφέρουν στην πρόληψη της οστεοπόρωσης, καθώς προστατεύουν έναντι της απώλειας της οστικής πυκνότητας και ενισχύουν τη μηχανική αντοχή των οστών.

Στο φλιτζάνι
Είναι εύγευστο και αρωματικό και μπορείτε να το καταναλώσετε ως ρόφημα, κρύο ή ζεστό, με μέλι ή σκέτο.

Ξέρετε ότι…
Το κλασικό κοινό τσάι δεν έχει καμία σχέση με το τσάι του βουνού. Πρόκειται για τα φύλλα του φυτού Camelia sinensis. Περιέχει καφεΐνη, αλλά και διαφορετικές πολυφαινόλες, ενώ οι βιολογικές ιδιότητες που του αποδίδονται διαφέρουν αρκετά. Το κοινό τσάι είναι πιο στυφό λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς του σε πολυφαινόλες, σε αντίθεση με το τσάι του βουνού.

Tip: Και καλλυντικό
Οι ευεργετικές του ιδιότητες βρίσκουν χρήση και στη βιομηχανία της ομορφιάς, καθώς χρησιμοποιείται σε διάφορα καλλυντικά και προϊόντα περιποίησης, όπως κρέμες κατά της αντιγήρανσης (οι αντιοξειδωτικές του ιδιότητες καταπολεμούν τις ελεύθερες ρίζες), σαμπουάν και μάσκες για βαμμένα μαλλιά (τα προστατεύουν από το ξεθώριασμα).

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΝ κ. ΦΩΤΕΙΝΗ ΛΑΜΑΡΗ, επίκουρη καθηγήτρια του τμήματος Φαρμακευτικής στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας.

Πηγή: vita.gr

Η κατανάλωση τριών φλιτζανιών τσαγιού την ημέρα μπορεί να καταπολεμά δύο είδη βακτηρίων που σχετίζονται με την τερηδόνα και την ουλίτιδα, σύμφωνα με μία νέα μελέτη.

Τα βακτήρια είναι ο στρεπτόκοκκος mutans και ο γαλακτοβάκιλλος. Όταν αλληλεπιδράσουν με τους υδατάνθρακες των τροφίμων, παράγουν ένα οξύ που διαλύει την αδαμαντίνη ουσία των δοντιών - την εξωτερική, προστατευτική στοιβάδα τους.

Το επακόλουθο είναι βλάβη η οποία μπορεί να οδηγήσει σε σφραγίσματα, περιοδοντική νόσο και τελικά απώλεια των δοντιών.

Όπως γράφει το επιστημονικό περιοδικό «Nutrition Bulletin», το οποίο εκδίδει το Βρετανικό Ίδρυμα Διατροφής, η επανεξέταση των διαθέσιμων ερευνητικών δεδομένων για τις επιδράσεις του τσαγιού στην υγεία των δοντιών έδειξε ότι το τσάι μπορεί να δρα προστατευτικά, εμποδίζοντας την ανάπτυξη των βακτηρίων.

Το τσάι περιέχει αντιοξειδωτικά συστατικά (φλαβονοειδή και κατεχίνες) με αντιμικροβιακή δράση.

Η επανεξέταση της βιβλιογραφίας κατέληξε επίσης στο συμπέρασμα ότι η ιδεώδης δόση τσαγιού για την προστασία των δοντιών είναι τρία ή τέσσερα φλιτζάνια την ημέρα, καθώς και ότι ωφέλιμο είναι τόσο το μαύρο όσο και το πράσινο τσάι.

Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ

Γεμισμένα με λευκή σοκολάτα θα συνοδεύσουν τον καφέ, το τσάι ή το γάλα.

Προετοιμασία 10΄    Παρασκευή 30΄    Ψήσιμο 12΄   

Υλικά (μερίδες για 700 γρ.):

• Για τη μαρέγκα

    50 γρ. ζάχαρη
    2 ασπράδια αυγών

• Για τα μπισκότα

    2 ασπράδια αυγών
    135 γρ. αμύγδαλα, τριμμένα σε σκόνη στο μούλτι (μπορείτε να βρείτε κι έτοιμη αμυγδαλόσκονη στα σούπερ μάρκετ)
    175 γρ. ζάχαρη
    10 γρ. κακάο

• Για τη γέμιση

    200 γρ. λευκή σοκολάτα, τεμαχισμένη σε μικρά κομμάτια
    120 γρ. κρέμα γάλακτος 35% λιπαρά
    1 κουτ. σούπας φύλλα από τσάι του βουνού

Διαδικασία

• Μαρέγκα: Χτυπάμε στον κάδο του μίξερ, με το σύρμα, τα ασπράδια με τη ζάχαρη σε σφιχτή μαρέγκα.
• Μπισκότα: Σε ένα μπολ, ανακατεύουμε καλά με μια σπάτουλα την αμυγδαλόσκονη με τη ζάχαρη, το κακάο και τα ασπράδια. Ενσωματώνουμε τη μαρέγκα ανακατεύοντας απαλά. Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 180° C. Μεταφέρουμε το μείγμα σε μια σακούλα κορνέ (με φαρδύ, ίσιο στόμιο) και σχηματίζουμε μικρά στρογγυλά μπισκότα διαμέτρου 3 - 4 εκ. πάνω σε ένα ταψί στρωμένο με λαδόκολλα. Τα ψήνουμε στο φούρνο για 12 λεπτά και τα αφήνουμε να κρυώσουν καλά.
• Γέμιση: Βάζουμε την κρέμα γάλακτος και το τσάι σε μια κατσαρόλα και τα αφήνουμε για 10 λεπτά. Βάζουμε την κατσαρόλα στη φωτιά και όταν πάρει βράση η κρέμα, την σουρώνουμε πάνω από την τεμαχισμένη σοκολάτα, φροντίζοντας να πιέσουμε καλά το τσάι στο σουρωτήρι. Ανακατεύουμε πολύ καλά μέχρι να λιώσει η σοκολάτα και να προκύψει ένα ενιαίο μείγμα και το αφήνουμε για λίγο στο ψυγείο να σταθεροποιηθεί. Απλώνουμε μικρές ποσότητες από τη γέμιση στα μισά μπισκότα και καλύπτουμε με τα υπόλοιπα. 

Πηγή: Γλυκές Ιστορίες

Τσάι του βουνού. Η επιστημονική του αποκατάσταση.

Το κλασικό τσάι του βουνού που παλιά δεν έλειπε από κανένα σπίτι και ήταν το πρώτο αφέψημα που ετοίμαζε κάποιος για το κρυολόγημα, βρίσκει σιγά σιγά την θέση του και επιστημονικά ανάμεσα στα ευεργετικά ροφήματα για τον οργανισμό.
Το τσάι του βουνού επιδρά ευεργετικά σε:

• Κρυολογήματα
• Φλεγμονές του ανώτερου αναπνευστικού
• Την καταπολέμηση της δυσπεψίας και των γαστρεντερικών διαταραχών

Επίσης θεωρείται:

• Αντισπασμωδικό
• Αναλγητικό
• Επουλωτικό
• Αντιοξειδωτικό
• Αγχολυτικό

Το τσάι του βουνού περιέχει πληθώρα συστατικών όπως φλαβονοειδή, διτερπένια, φαινυλοπροπάνια, ιριδοειδή, μονοτερπένια. Τα τελευταία χρόνια το τσάι του βουνού έχει βρει τη θέση του κάτω από το επιστημονικό μικροσκόπιο με στόχο την εξακρίβωση της θετικής του επίδρασης στον οργανισμό.

Η Ελλάδα και η Ισπανία είναι οι χώρες με τη μεγαλύτερη κατανάλωση τσαγιού του βουνού. Στα βουνά της Ελλάδας εντοπίζονται περίπου 17 είδη. Τα περισσότερα είναι αυτοφυή σε βραχώδεις περιοχές με υψηλό υψόμετρο, η ασύστολη συλλογή του σχεδόν τα απειλεί με εξαφάνιση, γεγονός που στις περισσότερες περιοχές απαγορεύεται η συλλογή του. Μάλιστα προωθείται η καλλιέργεια του για εμπορικούς σκοπούς προκειμένου να προστατευθούν οι αυτοφυείς ποικιλίες.

Εργαστηριακές μελέτες για την ευεργετική επίδραση που έχει το τσάι του βουνού έχουν ήδη γίνει από τα Πανεπιστήμια Πατρών και Ιωαννίνων ενώ το Πανεπιστήμιο Αθηνών σε μελέτη του υποστηρίζει ότι τα εκχυλίσματα των Sideritis euboea και Sideritis clandestina μπορούν να συνεισφέρουν προληπτικά στην οστεοπόρωση, καθώς προστατεύουν έναντι της απώλειας της οστικής πυκνότητας και ενισχύουν τη μηχανική αντοχή των οστών.

Επιπλέον μελέτες από τη Γερμανία υποστηρίζουν ότι το τσάι του βουνού μπορεί να προστατεύει έναντι της νόσου του Αλτσχάϊμερ.

Το τσάι του βουνού σε αντίθεση με τα υπόλοιπα δεν έχει διεγερτική δράση και μπορεί άνετα να καταναλώνεται και το βράδυ πριν τον ύπνο.

Για να εκμεταλλευτείτε στο έπακρο τις ευεργετικές του ιδιότητες θα πρέπει να δώσετε προσοχή στον τρόπο παρασκευής. Ο σωστός τρόπος είναι να βράσουμε πρώτα το νερό και λίγο πριν κοχλάσει να το αποσύρουμε από τη φωτιά, τότε ρίχνουμε μέσα το τσάι του βουνού, το αφήνουμε για 3 – 4 λεπτά, το σουρώνουμε και το πίνουμε.

Μπορείτε επίσης στο κλασικό τσάι του βουνού να προσθέσετε μέλι, κανέλα, λεμόνι. Εμπιστευθείτε τα βότανα που ζουν για χρόνια μέσα στην παράδοσή μας και σίγουρα δεν θα χάσετε. Το τσάι του βουνού είναι εκεί και περιμένει να το ανακαλύψετε.

Πηγή: healthpress.gr

Τι χρειαζόμαστε:

• τσάι
• παγάκια
• νερό

Προαιρετικά:

• φέτες λεμόνι ή πορτοκάλι
• ζάχαρη
• φύλλα δυόσμου ή μέντας

Πώς το κάνουμε:

1. Βάλτε φρέσκο νεράκι να βράσει.
2. Επιλέξτε τη γεύση που σας αρέσει. Μπορεί να είναι κάποιο ρόφημα (π.χ. λουίζα, τσάι βουνού κ.λ.π.) ή να αναμείξετε και γεύσεις.
3. Βάλτε σε τσαγιέρα το βραστό νερό και τη διπλή δόση τσάι από αυτή που θα βάζατε κανονικά. Όταν κρυώνει το τσάι η γεύση γίνεται πιο αδύναμη, οπότε θέλετε να το κάνετε δυνατό.
4. Όταν κρυώσει, σουρώστε το περιεχόμενο, βάλτε το τσάι σε μια κανάτα, προσθέστε παγάκια και βάλτε το στο ψυγείο, ή καταναλώστε άμεσα. Να ξέρετε πως αν το βάλετε στο ψυγείο, το πιο πιθανό είναι το τσάι σας να θολώσει λιγάκι (αλλά αυτό φυσικά δεν επηρεάζει τη γεύση).
5. Εάν βιάζεστε και θέλετε να έχετε άμεσα το κρύο τσάι σας, τότε όταν θα το φτιάξετε, βάλτε την τριπλή δόση τσαγιού από αυτή που θα βάζατε κανονικά και προσθέστε πολλά παγάκια.

Λίγα μυστικά ακόμα

• Όταν σερβίρετε το παγωμένο τσάι σας, μπορείτε να έχετε στο δίσκο σας ζάχαρη για να προσθέσει ο καθένας όση θέλει, φυλλαράκια δυόσμο ή μέντα που θα δώσουν ωραίο άρωμα, καθώς και φέτες λεμονιού ή πορτοκαλιού.
• Μπορείτε επίσης να προσθέσετε λίγη σόδα μέσα στο κρύο τσάι σας και να το κάνετε ελαφρώς ανθρακούχο.

Πηγή: Οι Συνταγές της Παρέας

«Το ανώτερο τσάι προέρχεται από τα ψηλά βουνά», έλεγε μια αρχαία κινεζική παροιμία. «Τα ελληνικά βουνά» προσθέτουν σήμερα Γερμανοί επιστήμονες. Πληθαίνουν  τα δημοσιεύματα για τις θαυματουργές ιδιότητες του ελληνικού τσαγιού του βουνού στη μάχη για την καταπολέμηση της νόσου Aλτσχάιμερ, η οποία οδηγεί στον εκφυλισμό των εγκεφαλικών κυττάρων. Από τη νόσο πάσχουν 800.000 άτομα στη Γερμανία και περίπου 30 εκατομμύρια σε όλο τον κόσμο. Τα μελλοντικά, δε, σενάρια ηχούν ακόμα πιο εφιαλτικά, καθώς αυξάνουν τους δυνητικούς ασθενείς το 2050 σε περισσότερους από 110 εκατομμύρια παγκοσμίως.

Μεταξύ 150 φυτών

«Εδώ και επτά χρόνια είχαμε πειραματιστεί με 150 φυτά και βότανα από όλο τον κόσμο, την Κίνα, την Ταϊλάνδη, την Ινδονησία» διηγείται στην «Κ» ο καθηγητής Νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο του Magdeburg και διευθυντής του ομώνυμου Ερευνητικού Κέντρου για Νευρολογικές Ασθένειες, Jens Pahnke. Η εικοσαμελής επιστημονική ομάδα ανέλυε τα συστατικά των φυτών και τα δοκίμαζε σε πειραματόζωα, χωρίς ωστόσο σημαντική ωφέλεια.

«Από έρευνά μας στο Ιντερνετ, μάθαμε για τις ιδιότητες του ελληνικού βοτάνου και αποφασίσαμε να το παραγγείλουμε το 2010», θυμάται ο Γερμανός καθηγητής. «Είχαμε τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα!» περιγράφει ο ίδιος. Συγκεκριμένα, όταν αυτό δίδεται σε ποντίκια για 25 μέρες περιορίζει τη βλάβη του εγκεφάλου σε ποσοστό περίπου 80%. Το επόμενο «καλύτερο» αποτέλεσμα είχε το συστατικό Τhiethylperazin, που όμως φτάνει το 70%. Ο 38χρονος καθηγητής, που κουράρει 1.500 ασθενείς από όλο τον κόσμο ετησίως, δοκίμασε τις ιδιότητες του τσαγιού του βουνού και στους ανθρώπους. «Πίνοντας καθημερινά τσάι για έξι μήνες, η ασθένεια υπαναχωρεί στο επίπεδο που ήταν εννέα μήνες νωρίτερα και μετά από αυτό σταθεροποιείται σημαντικά», εξηγεί. «Είχα ασθενή, που είχε πρόβλημα μνήμης και προσανατολισμού και είχε φτάσει σε σημείο που δεν μπορούσε ούτε στην τουαλέτα να πάει μόνος τους» διηγείται. «Του χορήγησα τσάι για δύο μήνες και τώρα έχει βελτιωθεί σε τέτοιο βαθμό που ετοιμάζεται να πάει διακοπές με έναν φίλο τους στις Αλπεις», τονίζει.

Προς το παρόν, ο γιατρός συνιστά να πίνουμε πολλά φλιτζάνια κρύο ή ζεστό τσάι την ημέρα. Είναι, άλλωστε, κοινός τόπος ότι όσο νωρίτερα λαμβάνει κανείς προληπτικά μέτρα για το Aλτσχάιμερ τόσο καλύτερα. «Συνήθως, φτάνει κανείς στο σημείο να μη θυμάται πώς να γυρίσει σπίτι του για να συνειδητοποιήσει ότι κάτι… “τρέχει” και να μας επισκεφθεί», επισημαίνει ο Γερμανός γιατρός «αν, όμως, είχε υποβληθεί νωρίτερα σε κάποιο σχετικό τεστ, θα είχε καλύτερη εξέλιξη η αρρώστια». Τα επόμενα δύο χρόνια η επιστημονική ομάδα του Magdeburg φιλοδοξεί να δημιουργήσει ένα φάρμακο από το ελληνικό τσάι (πρόκειται συγκεκριμένα για την ποικιλία “sideritis scardica” που ενδημεί κυρίως στη Μακεδονία) σε μορφή χαπιού. Τα οφέλη θα είναι πολλά, «θα είναι συμπυκνωμένο, οπότε η δράση του θα είναι ακόμα πιο αποτελεσματική, ενώ ως χάπι θα είναι πιο εύχρηστο».

Μεγάλες ποσότητες

Φυσικά, για να ολοκληρωθεί η διαδικασία απαιτούνται πολύ μεγάλες ποσότητες. «Παραγγέλνουμε τόνους για να εξυπηρετήσουμε όλους τους ασθενείς», τονίζει. Ωστόσο, ο καθηγητής δε μας κρύβει ότι «έχουμε ξεκινήσει να καλλιεργούμε τσάι σε κάποιες εκτάσεις στη Βουλγαρία, που συγγενεύουν κλιματολογικά και εδαφολογικά με τα βουνά της Μακεδονίας». Και στην εύλογη απορία μας, απαντά: «Δεν είχαμε πια την οικονομική δυνατότητα να εισάγουμε από την Ελλάδα. Από τη στιγμή που έγινε αντιληπτό το έντονο ενδιαφέρον μας, η τιμή του προϊόντος αυξήθηκε 600%».

Πηγή: Καθημερινή